juli 2021

Joey Leeuwinga is commissielid in Stede Broec

–

Het is een maandelijks onderwerp dat terugkomt in de raad en commissies van de Nederlandse gemeenten; de jeugdzorg. Helaas gaat het dan vaak niet over de wijze waarop de zorg geleverd wordt, maar over de kosten die de pan uitrijzen. Het is jammer dat het hier telkens overgaat en niet over de jeugdigen zelf. En belangrijker nog, hoe de zorg voor hen nog beter en efficiënter kan worden geregeld. Het grootste probleem bij gemeenten zijn op dit moment de structurele tekorten. Deze worden voornamelijk veroorzaakt door de decentralisaties en de minder middelen die voor deze nieuwe taken beschikbaar zijn gesteld door het Rijk via de algemene uitkering.

In veel commissievergaderingen gaat het over het oplossen van het ‘financieel probleem van de jeugdzorg’. Dit is iets dat moet worden opgelost, maar raden en colleges moeten niet blindstaren naar Den Haag. Veelal kan de gemeente zelf al veel doen om de kosten te beperken. Denk aan goed contact met huisartsen (zij verwijzen cliënten vaak door) en slimme contracten met zorgaanbieders.

We moeten als gemeenten ook duidelijke kaders stellen. Wat wil je aanbieden? Preventie is in veel gevallen goed om je daarop te richten, maar in veel gevallen streeft het zijn doel ook voorbij. Zolang je geen duidelijke kaders stelt kan je de kosten ook niet beheersen. Verder is het ook belangrijk om aan je inwoners duidelijk te maken dat de gemeente ook kan ondersteunen. Dit zorgt ervoor dat zij niet direct naar de huisarts gaan, maar wellicht met een praktische oplossing (vaak goedkoper) via de gemeente ook geholpen zijn.

Naast het stellen van kaders moeten de gemeenten zich ook afvragen in hoeverre zij bepaalde voorzieningen willen aanbieden. Er zal altijd een bepaald bedrag vanuit Den Haag beschikbaar worden gesteld, maar het is uiteindelijk aan de gemeenteraden zelf om te bepalen hoe zij dit willen besteden. Bepaalde zorgtaken aanbieden kan al snel ‘boven je pet zijn’ als gemeente.

Laten we hopen dat er snel een structurele oplossing komt vanuit het Rijk, zodat gemeenten weer ambities kunnen waarmaken en het sociaal domein op een gestructureerde en evenwichtige manier kunnen inrichten, zodat ‘het zorgen’ weer centraal kan komen te staan.

Han ter Heegde is voorzitter van de VNHG en burgemeester van Gooise Meren

foto Gooise Meren/Tom Loman

Nog even de tanden op elkaar en we hebben reces. Een broodnodig reces, na een zwaar jaar met zware corona-inspanningen en -uitdagingen en financiële problemen in vele gemeenten. Dat allemaal naast de reguliere projecten en sores. Maar daartoe zitten we nu eenmaal op deze posten, niet alleen bij mooi weer maar ook in moeilijke perioden. En in die perioden kunnen we  juist het verschil maken en goed werk doen voor onze inwoners. Wat dat betreft denk ik dat we het als gemeentebesturen in coronatijd heel redelijk hebben gedaan. En dat ook onze inwoners een grote pluim verdienen. Het aanpassings-  en incasseringvermogen blijkt groot. Dat geeft vertrouwen voor de toekomst.

Het is zaak om de komende tijd aandacht te blijven geven aan groepen die in het afgelopen jaar de hardste klappen hebben gekregen, zoals jongeren in het onderwijs, ondernemers en mensen die eenzamer zijn geworden. Maar ook hier zien we grote solidariteit, die we ook in de herstelfase vast moeten blijven houden. Bestuurders kunnen stimuleren en voorop lopen.

Gelukkig hebben we inmiddels incidenteel compensatie gekregen voor de niet-vergoede uitgaven voor Jeugdzorg. Via de VNG is het zaak om die bedragen in de toekomst structureel te maken. De eerste slag is echter binnen: knap werk van de VNG!

Nu de rest van onze terechte claims richting het nieuwe kabinet nog. Wij moeten daartoe permanente druk uitoefenen op onze partijgenoten in het Parlement, wetende dat onze claims niet altijd politiek sexy zijn. Uiteindelijk gaat het wel om het voorzieningenniveau van onze burgers!

Het samenstellen van de lijsten  voor de verkiezingen van maart 2022 komt eraan. Bij het aanwijzen van kandidaten en later het benoemen van collegeleden zijn de integriteitsvragen essentieel.  We staan qua integriteit bovenaan in de wereld, laten we dat zo houden. Dat vraagt permanente alertheid. We hebben inmiddels een breed instrumentarium dat ons hierbij kan helpen. Het aanzien van politiek en bestuur is in het geding.

Het zal een zwaar, maar enerverend, jaar worden met als politiek hoogtepunt de raadsverkiezingen.

Toto die tijd wens ik u namens het bestuur van de VNHG een heel goed reces toe, en dat u maar fris en uitgerust in september aan de slag mag kunnen.